Instrukcje
Jak przeprowadzić obserwację?
Obserwacja trwa ok. 30 minut. W miarę możliwości należy obejrzeć kwiaty na 100 roślinach. Nie spiesz się, odetchnij świeżym powietrzem i przyczyń się do rozwoju nauki.
Wyjdź na łono natury
Weź ze sobą telefon lub tablet z dostępem do internetu lub wydrukuj kartę obserwacji.
Znajdź pierwiosnki lekarskie
Pierwiosnki lekarskie często rosną na łąkach, terenach przybrzeżnych, na skrajach lasów i przy drogach.
Dobrej zabawy!
Zrób sobie selfie z pierwiosnkiem lekarskim i pochwal się nim w mediach społecznościowych.
Obserwacja z wydrukowaną kartą obserwacji
Aby zanotować wyniki obserwacji na papierze, musisz mieć ze sobą wydrukowaną kartę obserwacji, długopis i aparat fotograficzny. Następnie prześlij wyniki za pośrednictwem formularza online, dostępnego na stronie www.cowslip.science.
Zapamiętaj!
Postaraj się oznaczyć dokładną lokalizację (np. klikając w link „Lokalizuj automatycznie”). Naukowcy będą mogli wykorzystać tę informację do dalszej analizy.
Nie zapomnij o sfotografowaniu pierwiosnków.
Nie ma potrzeby zrywać roślin – wystarczy zajrzeć do wnętrza kwiatów.
Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo podczas obserwacji, stosuj się do lokalnych wytycznych związanych z epidemią koronawirusa.
Film
Jak rozpoznać pierwiosnka?
Pierwiosnek lekarski (Primula veris) kwitnie wiosną. Jest to roślina wieloletnia, co oznacza, że ta sama roślina rośnie i kwitnie w tym samym miejscu przez wiele lat. Gatunki, które można pomylić z pierwiosnkiem lekarskim, to pierwiosnek wyniosły (Primula elatior) i pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris). Gatunki pierwiosnków mogą też krzyżować się ze sobą. Zanim odnotujesz obserwację, upewnij się, że znalazłeś pierwiosnka lekarskiego!
Jak wygląda pierwiosnek lekarski?
Pierwiosnek lekarski jest rośliną zielną osiągającą wysokość 10–30 cm. Ma zielone podłużne liście, osiągające 20 cm długości. Jedna roślina może wykształcać wiele łodyg. Na szczycie łodygi znajduje się kwiatostan, składający się z 5-16 dzwonkowatych intensywnie żółtych kwiatów z pomarańczowymi plamkami, które zazwyczaj zwrócone są w jednym kierunku.
Jak odróżnić pierwiosnka lekarskiego od podobnych gatunków?
W porównaniu do pierwiosnka wyniosłego, kwiaty pierwiosnka lekarskiego są mniejsze, jaskrawożółte i mają widoczne, pomarańczowe plamki wewnątrz kwiatu. Kwiaty pierwiosnka wyniosłego są zazwyczaj większe i bladożółte. Kwiaty pierwiosnka lekarskiego mają kształt dzwonków, natomiast kwiaty pierwiosnka wyniosłego są bardziej otwarte. Pierwiosnek bezłodygowy ma krótkie łodygi, a jego kwiaty są bladożółte lub nawet białe. Różne odmiany pierwiosnków są powszechnie uprawiane w ogródkach przydomowych, skąd mogą łatwo przenosić się na tereny dzikie. Mogą mieć kwiaty w różnych kolorach: fioletowe, czerwone, pomarańczowe i różowe. Występujące w naturze pierwiosnki lekarskie mają wyłącznie jaskrawożółte kwiaty.
Pierwiosnek lekarski to jeden z pierwszych zwiastunów wiosny. W zależności od regionu i pogody zaczyna kwitnąć z początkiem maja i kwitnie przez kilka tygodni. W chłodniejszym klimacie kwitnienie może następować później i trwać nawet do połowy czerwca. Z kolei w cieplejszych regionach pierwiosnki kwitną już w kwietniu.
Gdzie rośnie pierwiosnek lekarski?
Pierwiosnek lekarski jest w Europie rośliną dość pospolitą, posiadającą status gatunku najmniejszej troski na Polskiej Czerwonej Liście Roślin. Jednak w wyniku utraty siedlisk nie radzi już sobie tak dobrze jak dawniej. Pierwiosnek lekarski preferuje suchą lub umiarkowanie wilgotną, zasobną w węglan wapnia glebę. Znaleźć go można jednak również na kwaśniejszym podłożu. Preferuje nasłonecznione miejsca. Pierwiosnki lekarskie rosną najczęściej na skrajach lasów, przy drogach i na suchych murawach, rzadziej na łąkach, pastwiskach i w parkach.
Co zrobić, gdy obserwowany kwiat nie wygląda jak żaden z kwiatów osobnika typu L lub S?Chociaż zdarza się to bardzo rzadko, to można znaleźć również takie rośliny, które nie są osobnikami typu -S, ani osobnikami typu -L. Są to tzw. typy pośrednie, gdzie słupek i pylniki są tej samej długości - nazywamy je wówczas homostylami. Osobniki takie mogą indywidualnie ewoluować podczas mutacji i wszystkie kwiaty tej samej rośliny powinny wyglądać tak samo. Jeśli zdarzy ci się znaleźć takie rośliny, możesz pominąć ich liczenie do obserwacji, ale daj nam o tym znać! Możesz dodać komentarz do formularza obserwacyjnego i dodać zdjęcie takiego kwiatu, ale będziemy również bardzo wdzięczni jeśli wyślesz nam e-mail (na adres: info@cowslip.science) ze zdjęciem i dokładną lokalizacją, w której kwiat został znaleziony. Będzie to dla nas bardzo przydatne. W ten sposób będziemy mogli pozyskać próbki liści do analiz genetycznych lub poprosimy Cię o przesłanie do nas materiału do badań. Zgłaszając takie wyniki, możesz pomóc nam zrozumieć heterostylię na zupełnie innym poziomie.
